Xuất nhập khẩu là gì ? Tổng hợp các kiến thức cơ bản về ngành xuất nhập khẩu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, hoạt động xuất nhập khẩu đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của mọi quốc gia. Vậy xuất nhập khẩu là gì? Ngành xuất nhập khẩu bao gồm những kiến thức cơ bản nào mà những người mới bắt đầu hoặc doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường cần nắm vững? Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về xuất nhập khẩu, từ định nghĩa cơ bản đến các khía cạnh nghiệp vụ quan trọng.

1 Xuất nhập khẩu là ? 

Khái niệm của xuất nhập khẩu được nêu rõ trong Luật thương mại Việt Nam như sau: Xuất nhập khẩu là hoạt động mua bán hàng hoá của thương nhân Việt Nam với thương nhân nước ngoài theo các hợp đồng mua bán hàng hoá, bao gồm cả hoạt động tạm nhập tái xuất và tạm xuất tái nhập, chuyển khẩu hàng hoá.

1.1 Xuất khẩu (Export): 

Là việc bán hàng hóa và dịch vụ từ một quốc gia sang một quốc gia khác. Xuất khẩu mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho quốc gia và chủ thể nền kinh thế như: tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài và tăng cường quan hệ quốc tế giữa hai nước

1.2 Nhập khẩu (Import): 

Là việc mua hàng hóa và dịch vụ từ một quốc gia khác về một quốc gia. Nhập khẩu cũng mang lại vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và đời sống xã hội như: Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, ổn định giá cả và tiếp thu công nghệ tiên tiến từ các nước hàng đầu trên thế giới.

2 Vai trò của xuất nhập khẩu

Trong một nền kinh tế hội nhập như đất nước Việt Nam hiện tại, muốn phát triển và tồn tại thì không thể không giao lưu với các bạn bè quốc tế. Xuất nhập khẩu đóng vai trò rất quan trọng giúp phát triển nền kinh tế – xã hội của một quốc gia. Không những thế xuất nhập khẩu còn giúp giải quyết được bài toán nguồn hàng và đầu ra sản xuất của người dân

2.1 Vai trò xuất khẩu

Xuất khẩu đóng một vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế của mọi quốc gia, và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Hoạt động này mang đến những cơ hội đáng kể, bao gồm:

• Tăng trưởng kinh tế: Xuất khẩu tạo ra nguồn thu ngoại tệ lớn, góp phần làm tăng GDP và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.
• Tạo việc làm: Các ngành sản xuất hàng xuất khẩu tạo ra nhiều việc làm cho người lao động, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và nâng cao đời sống người dân.
• Mở rộng thị trường: Xuất khẩu giúp doanh nghiệp tiếp cận các thị trường quốc tế rộng lớn, tăng doanh số bán hàng và giảm sự phụ thuộc vào thị trường nội địa.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh: Để đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế, các doanh nghiệp xuất khẩu phải nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới công nghệ và cải thiện quy trình sản xuất, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh.
• Thu hút đầu tư nước ngoài: Các quốc gia có hoạt động xuất khẩu mạnh mẽ thường thu hút được nhiều vốn đầu tư nước ngoài hơn do môi trường kinh doanh năng động và tiềm năng phát triển lớn.
• Tăng cường quan hệ quốc tế: Hoạt động xuất khẩu góp phần xây dựng và củng cố mối quan hệ kinh tế, chính trị và văn hóa giữa các quốc gia.

2.2 Vai trò của nhập khẩu

Tương tự xuất khẩu, nhập khẩu hợp lý mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sự phát triển kinh tế quốc gia, bao gồm:

• Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước: Nhập khẩu giúp cung cấp đa dạng các loại hàng hóa và dịch vụ mà sản xuất nội địa chưa đáp ứng đủ về số lượng, chất lượng hoặc chủng loại, từ đó thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của người dân.
• Bổ sung nguồn lực sản xuất: Việc nhập khẩu nguyên liệu, máy móc, thiết bị và công nghệ tiên tiến đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất, cải thiện chất lượng sản phẩm và thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
• Đa dạng hóa thị trường và lựa chọn: Nhập khẩu mở ra cơ hội tiếp cận với các sản phẩm và dịch vụ từ nhiều quốc gia khác nhau, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và mang đến nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng.

• Thúc đẩy chuyển giao công nghệ và kiến thức: Thông qua hoạt động nhập khẩu, các doanh nghiệp trong nước có cơ hội tiếp cận với các công nghệ, quy trình quản lý và kiến thức mới từ các quốc gia phát triển, góp phần nâng cao trình độ sản xuất và năng lực cạnh tranh.
• Ổn định giá cả và kiềm chế lạm phát: Trong trường hợp nguồn cung trong nước bị hạn chế hoặc giá cả tăng cao, nhập khẩu có thể giúp bổ sung nguồn cung và ổn định thị trường, góp phần kiềm chế lạm phát.
• Tạo điều kiện cho xuất khẩu: Đôi khi, việc nhập khẩu một số nguyên liệu hoặc linh kiện nhất định là cần thiết để sản xuất ra các sản phẩm xuất khẩu, do đó, nhập khẩu gián tiếp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.
• Tăng cường hợp tác kinh tế quốc tế: Nhập khẩu là một phần quan trọng của hoạt động thương mại quốc tế, góp phần xây dựng và củng cố mối quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới.

4 Một số thuật ngữ cần biết trong lĩnh vực xuất nhập khẩu 

Để hiểu rõ về ngành xuất nhập khẩu, bạn cần nắm vững một số thuật ngữ cơ bản sau:

• kim ngạch xuất nhập khẩu: Tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ mà một quốc gia xuất khẩu hoặc nhập khẩu trong một khoảng thời gian nhất định thường là theo quý hoặc theo năm. Tổng giá trị này sẽ được quy đổi đồng nhất ra một đơn vị tiền tệ nhất định.
• CO (Certificate of Origin) : Là giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa thường được cấp bởi quốc gia xuất khẩu. CO giúp xác nhận mặt hàng do quốc gia đó sản xuất  và phân phối trên thị trường theo quy định. CO đều phải tuân thủ quy định của các nước xuất và nhập khẩu.
• CQ (Certificate of Quality): Là giấy chứng nhận chất lượng hàng hóa. Đây là giấy được cấp nhằm chứng nhận chất lượng hàng hóa phù hợp với tiêu chuẩn của nước sản xuất theo theo tiêu chuẩn quốc tế.

• UCP (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits): Quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ, quy định về việc sử dụng thư tín dụng trong thanh toán quốc tế. Hiện nay UCP là cơ sở pháp lý quan trọng trong các hoạt động giao dịch thương mại quốc tế. Bất kỳ ai tham gia hoạt động xuất nhập khẩu đều phải hiểu rõ quy tắc này.
• Thư tín dụng (L/C): Được hiểu như là một cam kết thanh toán có điều kiện của ngân hàng, đảm bảo người bán sẽ nhận được tiền khi xuất trình các chứng từ phù hợp. Để được thanh toán, người thụ hưởng sẽ phải xuất trình được bộ chứng từ phù hợp với tất cả điều khoản được quy định trong L/C, phù hợp với quy tắc thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ (UCP) được dẫn chiếu trong thư tín dụng và phù hợp với ngân hàng tiêu chuẩn quốc tế dùng để kiểm tra chứng từ trong phương thức tín dụng chứng từ (ISBP).
• Xuất khẩu tại chỗ: Hình thức xuất khẩu hàng hóa mà hàng hóa không thực sự rời khỏi lãnh thổ quốc gia, mà được giao cho một doanh nghiệp khác tại Việt Nam để phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu hoặc tiêu dùng nội địa.

Ví dụ: Một công ty sản xuất linh kiện điện tử (Công ty X) tại một khu công nghiệp ở Bình Dương nhận đơn đặt hàng từ một tập đoàn đa quốc gia (Công ty Y) có trụ sở chính ở Nhật Bản. Công ty Y này có một nhà máy lắp ráp các sản phẩm điện tử hoàn chỉnh cũng nằm trong cùng khu công nghiệp ở Bình Dương.

Theo thỏa thuận, thay vì Công ty X phải xuất khẩu lô linh kiện này sang Nhật Bản, rồi Công ty Y lại nhập khẩu lô linh kiện đó về Việt Nam để phục vụ sản xuất, Công ty Y chỉ định Công ty X giao trực tiếp lô linh kiện này đến nhà máy lắp ráp của mình ngay tại Bình Dương.

Trong trường hợp này:

Công ty X (Việt Nam) thực hiện hành vi xuất khẩu tại chỗ vì họ bán hàng cho một đối tác nước ngoài (Công ty Y) nhưng giao hàng cho một đơn vị khác (chi nhánh/nhà máy của Công ty Y) nằm trên lãnh thổ Việt Nam.

Công ty Y (Nhật Bản) thực hiện hành vi nhập khẩu tại chỗ thông qua chi nhánh/nhà máy của mình tại Việt Nam. Lô hàng không cần phải trải qua thủ tục xuất khẩu khỏi Việt Nam và nhập khẩu trở lại Việt Nam.

Ví dụ này cho thấy xuất khẩu tại chỗ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển và các thủ tục hải quan phức tạp so với hình thức xuất nhập khẩu truyền thống.

• Incoterms: Đây là bộ các quy tắc thương mại quốc tế. Nội dung của bộ quy tắc này bao gồm những quy định của các bên trong hoạt động giao thương hàng hoá quốc tế..

5 Một số kiến thức cơ bản về ngành xuất nhập khẩu

• Giao nhận vận tải:Giao nhận vận tải là dịch vụ trung gian then chốt trong xuất nhập khẩu, giúp người gửi hàng tổ chức, điều phối vận chuyển, xử lý thủ tục hải quan, gom hàng, lưu kho và tư vấn, nhằm đảm bảo hàng hóa được vận chuyển hiệu quả, tiết kiệm chi phí và giảm thiểu rủi ro.
• Thanh toán quốc tế: Thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu là quá trình chuyển tiền giữa người mua và người bán ở các quốc gia khác nhau để thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa. Nó phức tạp, tiềm ẩn rủi ro và sử dụng các phương thức đặc thù như chuyển tiền điện tử, thư tín dụng, nhờ thu, với vai trò trung gian quan trọng của ngân hàng.

• Thủ tục hải quan: Thủ tục hải quan trong xuất nhập khẩu là các quy trình pháp lý và hành chính bắt buộc để hàng hóa được phép xuất khẩu ra khỏi một quốc gia hoặc nhập khẩu vào một quốc gia, bao gồm khai báo, kiểm tra, giám sát và thông quan hàng hóa.
• Chứng từ xuất nhập khẩu: Chứng từ xuất nhập khẩu là tập hợp các giấy tờ pháp lý và thương mại cần thiết để thực hiện và chứng minh tính hợp pháp của một giao dịch mua bán hàng hóa quốc tế, đồng thời phục vụ cho các hoạt động như hải quan, vận chuyển, thanh toán và bảo hiểm.

6 Các phương vận chuyển hàng hóa quốc tế

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, việc lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp là rất quan trọng. Dưới đây là các phương thức vận chuyển hàng hóa quốc tế phổ biến:

• Vận tải đường biển: Phù hợp với hàng hóa có khối lượng lớn, giá trị thấp và không yêu cầu thời gian giao hàng gấp. Chi phí vận chuyển thường thấp nhất.
• Vận tải hàng không: Phù hợp với hàng hóa có giá trị cao, trọng lượng nhẹ và yêu cầu thời gian giao hàng nhanh chóng. Chi phí vận chuyển thường cao nhất.
• Vận tải đường bộ: Thường được sử dụng cho các tuyến vận chuyển ngắn, đặc biệt là giữa các quốc gia có chung đường biên giới. Chi phí vận chuyển ở mức trung bình.
• Vận tải đường sắt: Phù hợp với hàng hóa có khối lượng lớn và khoảng cách vận chuyển trung bình. Chi phí vận chuyển thường thấp hơn đường hàng không nhưng cao hơn đường biển.

7 Tại sao nên chọn dịch vụ xuất nhập khẩu Trung Việt tại THP Global

7.1 Kho bãi chính chủ, đảm bảo an toàn tuyệt đối:

THP Global tự hào sở hữu hệ thống kho bãi rộng lớn, hiện đại, được quản lý nghiêm ngặt bởi đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm. Chúng tôi cam kết bảo quản hàng hóa của bạn trong điều kiện tốt nhất, giảm thiểu tối đa rủi ro hư hỏng hoặc thất lạc.

7.2 Mức giá cạnh tranh, tối ưu hóa chi phí nhập hàng:

Với mức giá chỉ từ 3.000 VNĐ/kg và 700.000 VNĐ/khối, THP Global mang đến giải pháp tối ưu hóa chi phí nhập hàng cho doanh nghiệp của bạn. Chúng tôi hiểu rằng, tối ưu chi phí là yếu tố quan trọng trong kinh doanh, vì vậy, chúng tôi luôn nỗ lực để cung cấp mức giá tốt nhất trên thị trường.

7.3 Tốc độ vận chuyển nhanh chóng, đáp ứng mọi yêu cầu về thời gian:

THP Global sở hữu mạng lưới vận chuyển rộng khắp, cùng với đội ngũ logistics chuyên nghiệp, đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đến tay bạn một cách nhanh chóng và đúng hẹn. Chúng tôi coi trọng thời gian của bạn và cam kết đáp ứng mọi yêu cầu về tiến độ.

7.4 Hỗ trợ tìm kiếm nguồn hàng chất lượng, uy tín:

THP Global có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhiều nhà cung cấp uy tín tại Trung Quốc. Chúng tôi hỗ trợ bạn tìm kiếm nguồn hàng chất lượng, phù hợp với nhu cầu kinh doanh, giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức.

7.5 Dịch vụ hỗ trợ khách hàng 24/7, tận tâm:

Đội ngũ chăm sóc khách hàng của THP Global luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7. Mọi thắc mắc hoặc vấn đề phát sinh sẽ được giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả.

7.6 Chính sách đền bù rõ ràng, minh bạch:

THP Global xây dựng chính sách đền bù rõ ràng, bảo vệ quyền lợi của khách hàng trong trường hợp xảy ra sự cố. Chúng tôi cam kết mang đến sự an tâm tuyệt đối cho bạn.

7.7 Cam kết cung cấp đầy đủ thông tin, giấy tờ:

THP Global đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin và giấy tờ liên quan đến hàng hóa và quá trình vận chuyển. Sự minh bạch và rõ ràng là nền tảng để chúng tôi xây dựng niềm tin với khách hàng.

THP Global tự tin là đối tác đáng tin cậy, đồng hành cùng bạn trên con đường nhập hàng Trung Quốc thành công.

Để được tư vấn cụ thể, quý khách vui lòng liên hệ qua

Hotline: 0945423888

Facebook: THP Global